Krzem jest drugim najobficiej występującym pierwiastkiem na Ziemi, a jednocześnie trzecim najważniejszym pierwiastkiem śladowym w organizmie człowieka. W kontekście pielęgnacji skóry i włosów, krzem m.in. syntetyzuje kolagen oraz aktywuje enzymy hydroksylujące, wpływając na poprawę elastyczności i wytrzymałości tkanek.
Artykuł Araújo LA i współpracowników pt. “Use of silicon for skin and hair care: an approach of chemical forms available and efficacy” z 2016 roku wskazuje, że wyższa zawartość krzemu w włosach może wiązać się z mniejszym wypadaniem włosów oraz zwiększeniem ich połysku.
Mechanizmy działania krzemu w strukturze włosa
Stymulacja syntezy kolagenu
Kolagen jest głównym białkiem odpowiedzialnym za strukturę skóry oraz jej sprężystość. Krzem, w szczególności w postaci ortokrzemowego kwasu (OSA), wykazuje zdolność do pobudzania fibroblastów, gdzie do jednej z zadań należy synteza kolagenu. Poprawa jakości kolagenu wpływa nie tylko na wygląd skóry, ale również wzmacnia strukturę włosa, nadając mu lepszą elastyczność i odporność na uszkodzenia.
Wzmocnienie włosa i redukcja ich wypadania
Włosy o wyższej zawartości krzemu charakteryzują się mniejszą tendencją do łamania i wypadania. Krzem może wpływać na interakcje między keratyną a innymi białkami włosowymi, zwiększając przez to wytrzymałości włosa. Dodatkowo, suplementacja krzemem przyczynia się do zwiększenia grubości włosów, zwiekszając odporność na uszkodzenia mechaniczne.
Wyniki badań Wicketta RR i wsp., wykazane w pracy naukowej pt. “Effect of oral intake of choline-stabilized orthosilicic acid on hair tensile strength and morphology in women with fine hair” z 2007 roku potwierdzają pozytywny wpływ przyjmowania choliny z OSA na wytrzymałość włosów u kobiet z cienkimi włosami.
Poprawa połysku i estetyki
Kolejnym korzystnym efektem działania krzemu jest zwiększenie połysku włosów. Dzięki poprawie struktury białek włosowych, włosy zyskują zdrowszy i bardziej lśniący wygląd. Zdrowszy wygląd włosów jest często kojarzony z ich lepszą kondycją, podkreślając estetyczne znaczenie suplementacji krzemem w codziennej pielęgnacji. Dodatkowe analizy, takie jak te przeprowadzone przez Barel A i wsp. i zaprezentowane w “Effect of oral intake of choline-stabilized orthosilicic acid on skin, nails and hair in women with photodamaged skin” z 2005 roku, wykazały korzystny wpływ suplementacji krzemem na kondycję skóry, włosów i paznokci.
Zastosowanie suplementacji krzemem
Ze względu na różnice w biodostępności poszczególnych form krzemu, istotnym aspektem jest wybór odpowiedniego suplementu. Badania wskazują, że ortokrzemowy kwas (OSA) cechuje się wysokim wskaźnikiem biodostępności, czyli, że jest dobrze przez organizm przyjmowane w porównaniu do bardziej polimeryzowanych (czyli bardziej złożonych) form krzemu. Suplementy zawierające OSA mogą przyczyniać się do zwiększenia stężenia tego pierwiastka we krwi, co w konsekwencji wpływa korzystnie nie tylko na kondycję włosów, ale również na zdrowie skóry głowy.
Naturalne źródła krzemu i optymalizacja diety
Krzem występuje naturalnie w wielu produktach roślinnych, takich jak mniej rafinowane produkty zbożowe (np. pełnoziarniste owsianki, jęczmień), warzywa liściaste oraz niektóre owoce (np. banany). Dzięki tym produktom możliwe jest dostarczenie organizmowi niezbędnego krzemu, jednak warto pamiętać, że biodostępność krzemu zależy od jego formy chemicznej. Wiele z naturalnie występujących związków krzemu występuje w postaci krzemionki lub polimeryzowanych form, które nie są bezpośrednio przyswajalne przez organizm.
Czynniki wpływające na biodostępność
Konwersja krzemu obecnego w diecie do przyswajalnej postaci, czyli ortokrzemowego kwasu (OSA), zachodzi w środowisku kwaśnym żołądka. Wraz z wiekiem lub przy stosowaniu leków obniżających kwasowość żołądka (np. inhibitorów pompy protonowej) może dojść do zmniejszenia efektywności tej konwersji. Dlatego optymalizacja diety polega nie tylko na wyborze produktów bogatych w krzem, ale także na utrzymaniu prawidłowej kwasowości soku żołądkowego, co wspiera proces uwalniania OSA z pokarmu.
Suplementacja krzemem
Wybór odpowiedniej formy suplementu
Jak można wywnioskować, nie wszystkie formy krzemu są równie biodostępne. Świetnie przyswajalną formą jest ortokrzemowy kwas, zwłaszcza w stabilizowanej postaci, na przykład jako suplement z choliną (ch-OSA). Taka forma charakteryzuje się wysoką biodostępnością, co potwierdzają również wcześniej wymienione badania.
Dawkowanie i bezpieczeństwo
Warto także zwrócić uwagę na wyniki badań Sripanyakorn S i wsp. W tekście pt. “The comparative absorption of silicon from different foods and food supplements” opublikowany w 2009 roku, które pokazuje, że biodostępność krzemu znacznie różni się w zależności od formy suplementu – monomeryczne (czyli jednorodnie przyjęte) formy są znacznie lepiej przyswajalne.
Wsparcie poprzez stosowanie kosmetyków i stylu życia
Kosmetyki wspomagające działanie krzemu
Oprócz suplementacji doustnej, warto rozważyć stosowanie kosmetyków wzbogaconych o krzem lub składniki wspierające jego działanie. Produkty do pielęgnacji skóry głowy mogą pomagać w utrzymaniu wcześniej wspomnianej odpowiedniej mikroflory oraz w stymulacji lokalnej produkcji kolagenu, co przekłada się na lepsze warunki dla wzrostu włosów.
Styl życia i inne czynniki
Optymalizacja poziomu krzemu w organizmie wiąże się również z prowadzeniem zdrowego stylu życia. Oprócz zbilansowanej diety bogatej w naturalne źródła krzemu, ważne jest unikanie czynników mogących obniżać jego przyswajalność – takich jak przewlekłe stosowanie leków obniżających kwasowość żołądka czy nadmierne przetworzone produkty spożywcze.
Wnioski
W związku z tym można wywnioskować, że:
- Optymalizacja poziomu krzemu w organizmie stanowi kompleksowe podejście do pielęgnacji włosów, obejmujące zarówno odpowiednią dietę, jak i celowaną suplementację.
- Wybór środków krzemu o wysokim wskaźniku biodostępności, takich jak OSA oraz stosowanie kosmetyków wspomagających zdrowie skóry głowy mogą przyczynić się do zwiększenia wytrzymałości, grubości i połysku włosów.
- Zachowanie równowagi pomiędzy naturalnymi źródłami krzemu a suplementacją oraz dbanie o zdrowy styl życia to wciąż podstawowe elementy budowania pięknych i zdrowych włosów i omawiany pierwiastek nie zastępuje innych, prozdrowotnych związków oraz nawyków.
